Denemediğim Yol Kalmadı

Denemediğim Yol Kalmadı , özellikle adından dolayı ilgimi çeken kitaplardan biriydi.Çok kolay okunuyor ve kısa sürede bitiyor.1-5 yaş arası çocuklarla yaşanabilecek olası durumlar örnek olaylar ve çizimlerle anlatılmış.Özet ve hap bilgiler içeren bir kitap diyebilirim.

Kitaptaki önerilerden tam anlamıyla verim almak istiyorsanız ; önce daha kapsamlı bir ebeveyn kitabı okumanızı öneririm.Yazar , çocukların bizi çok sinirlendiren bazı davranışlarını -bizim sandığımızın aksine - özellikle yapmadıklarını , aksine bu davranışların kendi büyüme gereksinimlerine yönelik olduğunu açıklamış. Belirli yaş aralıklarında çocuklarla yaşadığımız kriz anlarını nasıl aşabileceğimizin ipuçlarını vermiş. Bunu da her yaş döneminde yaşanması en muhtemel durumlar üzerinden ele alarak yapmış. 

Öyle çok kapsamlı diyebileceğim bir kitap değil , kısa kısa özet bilgiler şeklinde toparlanmış tüm başlıklar. Kitabın içeriği adından az çok anlaşılıyor aslında.Daha çok kriz anlarını yönetmeye yönelik bilgiler içeriyor. ☺ Kitabın diğer ebeveyn kitaplarından farklı yanı , çocuğun  bazı spesifik davranışları ( alışverişteyken tutturmak, arkadaşına vurmak , yalan söylemek , uyarılarımıza rağmen aynı istenmeyen davranışı tekrarlamaya devam etmek ve daha birçoğu ... ) neden yapıyor olduğu , bunları yaparken ne düşündüğü , bizim bu sırada ne düşündüğümüz ve aslında gerçekte olan olay bağlantılarını çok iyi bir şekilde irdelemiş olmasıydı.

Kitap bize neler öğretiyor?
📝Hayır demek yerine " Dur " demenin etkili olduğunu...
📝 Çocukların , yasakları sanki onlara yasakladığımız şeyi yapma talimatı vermişiz gibi algıladığını... Bu nedenle çocuklara , yapmasını istemediğimiz şey yerine , yapmasını istediğiniz şeyi söylemeliyiz. Yani  " yapma , dokunma " gibi olumsuz yargı bildiren filler kullanmak yerine olumlu cümlelerle ifade etmeliyiz. " Yola çıkma " demek yerine " yanımda dur. " Dokunma " demek yerine " sıcak " vb. gibi

📝 Çocukların annelerinin yanında daha yaramaz olduğunu... Bunun nedeni otorite eksikliği değil , güvendikleri kişinin yanında birikmiş gerilimlerini boşaltmalarıdır.
📝Emir vermek yerine neler yapabileceğimizi :
1) Bağlantılar kurmak ( Hava yağmurluyken botlar...Geceleyin pijama... )
2) Birbirini izleyen eylem ve rutinler oluşturmak
3) Sorular sorup düşünmeye sevk etmek ( Hava yağmurlu mu, güneşli mi ? Hava yağmurluysa ne giyeriz ? )
4) Kolayca karar verebileceği durumlarda karar veren konumunda olmasını sağlamak
5) Bilgilendirmek
6) Seçimler sunmak.
📝Bir davranışa ölçüsüz tepki verirsek onu pekiştirmiş olacağımızı...
📝 Sınır Koymak İçin Yapabileceklerimizi...
1) Duygularını kabul ederek reddetmek
" İstediğin şekerlemeye ulaşamamak gerçekten de düş kırıcı bir durum. "
2) Yasaklamaktansa talimat vermek.
" Havuz kenarında koşmak yok " yerine " taşların üzerine yürüyün , çimenlerin üzerinde koşabilirsiniz " demek.
3) Tek söz yeter.
Uzun uzun açıklama yapmak yerine tek bir kelime söylemek.
" Şapkanı tak " demek yerine " Şapka " gibi.
4) Suçlamak yerine sorumluluk vermek.
Arabadayken " Kapı koluyla oynama " demek yerine " Kapı kapalı kalsın diye ne yapabilirsin ? "

5) Bilgilendirmek
" Hemen giyin " demek yerine " Arkadaşların 5 dakika içinde geliyor " demek.
📝 Yapılan işi betimlemenin önemini... " Çok güzel yapmışsın , istediğin zaman nasıl da yapıyorsun " demek yerine " Peçeteler katlanmış, tabakların yanına konulmuş. " " Yuvarlak çizgiler görüyorum. " gibi ifadeler kullanmak.
📝Cezalandırmanın , tokat ya da dayak atmanın , ara vermenin ( mola yöntemi ) , bağırmanın , aşağılamanın , yargılamanın , yaftalamanın kaçınmamız gereken davranışlar olduğundan...

Ve daha maddelendirip yazamadığım birçok başka bilgi daha aktarıyor. Genel bir fikir verebilecek kadarını ekledim buraya. Çok daha fazlası kitapta. ☺

Devamını Oku »

Anne Baba ve Çocuk Arasında

"İyi anne baba olmak , öğrenilebilir bir beceridir." diyor Dr. Haim Ginott. İşte ebeveyn kitaplarını okumamızın asıl nedeni de bu değil mi ? Anne Baba ve Çocuk Arasında , ebeveyn kitapları arasında okuduklarım içinde en iyilerden biri. Tam bir klasik, tam bir başucu kitabı. Okumadıysanız mutlaka okuyun. 👍 Hatta ilk sırada okuyun. Öyle kapsamlı , öyle yeterli bir kitap.1965 yılında yazılmış , düşünün...Dr. Haim Ginott öyle bir ebeveynlik yaklaşımı önermiş ki , dünyada hala en çok kabul gören ve okuduğumuz kitapların hepsinde temel alınan yaklaşım ve öneriler işte bu kitaba dayanıyor. Çok , çok değerli bir kitap. Bebeklik döneminden ergenliğe kadar uzanan yolda birbirinden değerli tavsiyeler var. Üşenmedim , kitaptan birçok alıntı yaptım. :) Önemli gördüğüm birçok kısmı ekledim.İşte ilgimi çeken başlıklar...


📝 Tüm duygular kabul edilebilir. Duygular yargılanamaz ve övülemez.Yalnızca davranış kınanabilir ya da övülebilir.Duygular değil , davranışlar sınırlandırılmalıdır. Çocukların duygularını onlara yansıtmamız çok önemli. Örnek dialoglar : Bu durum seni çok kızdırmış olmalı. Bugün senin için kötü bir gündü...
📝Çocukların duygularını yansıtmak , kendilerini nasıl hissettiklerini anlamalarına yardım eder. Çocuğu anlamak için ona zaman ayırdığımızda ve ona şefkat gösterdiğimizde, " Benim için önemlisin.Duygularını anlamak istiyorum. " mesajını iletmiş oluruz.
📝Çocuk ne kadar övülürse , gerçek benliğini göstermek için o kadar çok yaramazlık yapar. Övgü çocuğun karakteri ya da kişiliğiyle değil , çabaları ve başarılarıyla ilgili olmalıdır.
📝Eleştiri ; öfke ve başkaldırı yaratır. Çocuklar asla etiketlenmemelidir ; çünkü bu yorumları çok ciddiye alırlar. Etiketlemek , sakatlamaktır.
📝Çocuklar öfkeliyken yalnızca duygusal yakınlığa yanıt verirler.
📝Çocukları tehdit etmek , yasaklanmış davranışın tekrarlanmasına davetiye çıkarır.
📝Çocuklar duygularını ifade ettiklerinde , verdiğimiz tepkilere göre , dürüstlüğün en iyi politika olup olmadığını öğrenirler.
📝Çocuklar , başkalarının evinde onları ayıplamayı istemediğimizi bilirler ve yaramazlık yapmak için bu yerleri seçerler.
📝Çocuklar , yaşadıkları şeyi öğrenirler. Eğer çocuklar eleştiriyle yaşıyorlarsa, sorumluluğu öğrenemezler.Kendilerini kınamayı ve başkalarının kusurlarını bulmayı öğrenirler.
📝Çocukların sorumluluk duygusunu kazanabilmesi için seçim yapabilecekleri durumlar sunulmalıdır.
📝Ebeveynler , çocuklarının duygularına ve fikirlerine saygı duydukları zaman , çocukların ebeveynlerinin arzularını dikkate almaları mümkün olur.
📝Tokat Yöntemi hiçbir zaman amacına ulaşamaz.Hiçbir çocuk , cezalandırıldıktan sonra , kendi kendine , " Artık daha iyi davranacağım. Bana bu cezayı veren yetişkini memnun etmek için daha sorumlu , daha yardımsever olacağım. " demez.
📝Cezalandırma, çocukları daha itaatkar ya da sorumlu olmaya değil , yakalanmamak için daha dikkatli olmaya iter.
📝İstek ve duyguları değil , davranışları sınırlandırmalıyız.
📝Sınırları İfade Etme Yolları :
1) Çocuğun isteğini kabul edip bunu basit bir şekilde açıklamak. " Keşke bu gece sinemaya gidebilseydin. "
2) Bu davranış hakkındaki sınırları açıkça ifade etmek. " Ertesi gün okul varsa o akşam sinemaya gitmemek evimizin kuralıdır."
3) İsteğin kısmen gerçekleştirilme yollarını göstermek. " Cuma ve cumartesi geceleri sinemaya gidebilirsin."
4) Sınırlamalar empoze edildiğinde doğan başkaldırının birazını ifade etmede çocuğa yardım etmek. " Bu kuraldan hoşlanmadığın çok açık. Böyle bir kuralın olmamasını istiyorsun.Kuralın ' Her gece sinemaya gidebilirsin ' demesini istiyorsun. Büyüdüğünde ve kendi evin olduğunda , bu kuralı kesinlikle değiştireceksin. "
5 ) Bazen önce sınırı ifade etmek , sonra duyguları yansıtmak gerekir. " Kardeşine değil , toprağa taş at. "
6 ) Sınırlar kısa ve kişisel olmayan bir tarzda ifade edildiğinde daha fazla önemsenir.
" Ertesi gün okul varsa o gece sinemaya gidilmez." ifadesi " Ertesi gün okul varsa o gece sinemaya gidemeyeceğini biliyorsun " ifadesinden daha az kızgınlık yaratır.
7) Bir nesnenin işlevini gösterdiğimizde sınırlar daha istekli bir biçimde kabul edilir. " Bu sandalye oturmak için , üstünde ayağa kalkmak için değil. "
8) Çocuklarla ilgili birçok disiplin problemi , fiziksel aktivitelerin sınırlanmasından kaynaklanır.
9) Ebeveynler çok fazla konuşup açıklama yaparsa - güçlü oldukları izlenimini vermeleri gereken bir zamanda - zayıf oldukları izlenimini verirler.
📝Çocuklara vurmak kabul edilemez.

Kitapta bunların dışında kardeş kıskançlığı , ayrılık kaygısı , ölüm ve cinsel eğitim başlıklarıyla ilgili çok faydalı bilgiler de var.
Ayrılık kaygısı yaşayan çocuklar için ( örneğin annenin işe başlaması vb. ) oyun senaryosu içerisinde oynanıp sık sık tekrarlanarak çocuğun bu duruma alıştırılması öneriliyor. Bu öneri benim çok hoşuma gitti. Artık teknoloji gelişti. Görüntülü arama yapabiliyoruz. Bunun yanı sıra , biz işteyken çocuğumuzun dinlemesi için sesli mesajlar , izlemesi için çocuğumuz için kaydettiğimiz kendi videomuz gibi benim çok hoşuma giden öneriler gördüm. Mayıs ayında işe başlayacağım ve bu öneriler benim çok işime yaracak diyebilirim.

Özetle , duygulara müsaade edip davranışları sınırlandıracağız. Reddeden, inkar eden , eleştiren , küçülten, öfkeli bir dil kullanmaktan kaçınacağız. Açıklamalarımızda " ben dilini " kullanacağız. Hayır demek yerine , gerçekte yerine getiremediğimiz bir şeyi , hayal dünyasında yerine getirerek daha az incitici bir şekilde " hayır " demeye özen göstereceğiz .

📝Çocuklar , bir ihtiyaç ile bir istek arasında ayrım yapmakta zorlanırlar.İstedikleri ölçüde ihtiyaç duyduklarını zannederler. " Keşke.... olsaydı. Keşke .... yapabilseydin. " cümleleri istekleri hayali olarak yerine getirir.

Devamını Oku »